મોંઘવારી મોરચે આંકડામાં થોડી રાહત છે. માર્ચ મહિનામાં દેશમાં રિટેલ મોંઘવારી દરમાં ઘટાડો નોંધાયો છે. આને ‘સંખ્યામાં રાહત’ કહી શકાય કારણ કે દુકાનદારોની રેટ લિસ્ટની નીચે વસ્તુઓના ભાવમાં વધારો થવાના બહુ ઓછા કિસ્સા છે. માર્ચમાં રિટેલ મોંઘવારી દર 15 મહિનાની નીચી સપાટીએ પહોંચી ગયો છે. મોદી સરકાર અને રિઝર્વ બેંક માટે આ સૌથી રાહતના સમાચાર છે, કારણ કે મોંઘવારીના વધતા આંકડાએ બંનેને પરેશાન કરી દીધા હતા.
કારણે ઘટાડો
રિટેલ મોંઘવારી દર હવે ઘટીને 5.66 ટકા પર આવી ગયો છે. મુખ્યત્વે સસ્તી ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓના કારણે મોંઘવારી દરમાં ઘટાડો થયો છે. માર્ચ માટે ફુગાવાનો આંકડો આરબીઆઈના 6%ના સહન કરી શકાય તેવા સ્તરની ઉપરની મર્યાદાની અંદર છે. એક રિપોર્ટ અનુસાર, કન્ઝ્યુમર પ્રાઇસ ઇન્ડેક્સ (CPI) પર આધારિત છૂટક ફુગાવો ફેબ્રુઆરી 2023માં 6.44 ટકા અને એક વર્ષ અગાઉ માર્ચમાં 6.95 ટકા હતો. નેશનલ સ્ટેટિસ્ટિકલ ઑફિસના જણાવ્યા અનુસાર માર્ચમાં ખાદ્ય ઉત્પાદનોનો ફુગાવો 4.79% હતો. ફેબ્રુઆરીમાં તે 5.95 ટકા અને એક વર્ષ અગાઉના સમાન સમયગાળામાં 7.68 ટકા હતો.
2023-24 માટે અનુમાન
મુખ્યત્વે અનાજ, દૂધ અને ફળોના ભાવમાં થયેલા વધારાને કારણે રિટેલ ફુગાવો ડિસેમ્બર 2022માં 5.7 ટકાથી વધીને ફેબ્રુઆરી 2023માં 6.4 ટકા થવાનો અંદાજ હતો. આરબીઆઈએ નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં કન્ઝ્યુમર પ્રાઇસ ઇન્ડેક્સ પર આધારિત ફુગાવો 5.2 ટકા રહેવાનો અંદાજ મૂક્યો છે. અગાઉના આંકડાઓની વાત કરીએ તો સપ્ટેમ્બર 2022માં છૂટક ફુગાવાનો દર 7.41%, ઓક્ટોબરમાં 6.77%, નવેમ્બરમાં 5.88%, ડિસેમ્બરમાં 5.72%, જાન્યુઆરી 2023માં 5.72% અને ફેબ્રુઆરીમાં 5.72% હતો.
પ્રથમ વખત ખુલાસો આપવામાં આવ્યો
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા એટલે કે આરબીઆઈએ મોંઘવારીના નામે લોન ઘણી વખત મોંઘી કરી છે. આ વખતે પણ એવું માનવામાં આવી રહ્યું હતું કે RBI રેપો રેટમાં વધારો કરી શકે છે, પરંતુ એવું થયું નહીં. આરબીઆઈના ઈતિહાસમાં આ પહેલીવાર બન્યું છે કે તેણે મોંઘવારી પર અંકુશ મેળવવામાં નિષ્ફળ રહેવા બદલ સરકારને ખુલાસો આપવો પડ્યો છે. જો કે, રિઝર્વ બેંકે તેના સ્પષ્ટીકરણમાં શું કહ્યું છે, તેની માહિતી સામાન્ય માણસને આપવામાં આવી નથી, જે મોંઘવારીથી સૌથી વધુ પરેશાન છે.