બજાર નિયમનકાર સેબીએ અમુક વિદેશી પોર્ટફોલિયો રોકાણકારો (FPIs) માટે વધારાના ડિસ્ક્લોઝર ફરજિયાત બનાવવા પર કન્સલ્ટેશન પેપર બહાર પાડ્યું છે. આ પત્રનો ઉદ્દેશ્ય લઘુત્તમ પબ્લિક શેરહોલ્ડિંગ ધોરણોના ઉલ્લંઘન માટે અને ભારતીય કંપનીઓના તકવાદી સંપાદન માટે FPI માર્ગના સંભવિત દુરુપયોગને રોકવાનો છે.
સેબીનું કન્સલ્ટેશન પેપર જણાવે છે કે માત્ર ઉદ્દેશ્યપૂર્વક ઓળખાયેલ ઉચ્ચ જોખમ ધરાવતા FPIs કે જેઓ સિંગલ ગ્રૂપ ઇક્વિટી અથવા નોંધપાત્ર ઇક્વિટી હોલ્ડિંગમાં ઉચ્ચ એક્સપોઝર ધરાવે છે, તેમને આવા ભંડોળના નિયંત્રણ, આર્થિક હિતો અને માલિકીના સંદર્ભમાં વધારાની જાહેરાતો કરવાની જરૂર પડી શકે છે. પૂર્ણ દરખાસ્ત મુજબ, હવેથી એક જ કોર્પોરેટ જૂથમાં મેનેજમેન્ટ હેઠળ 50 ટકાથી વધુ ઇક્વિટી અસ્કયામતો ધરાવતી ઉચ્ચ જોખમી FPIAsએ વધારાની જાહેરાતો માટેની આવશ્યકતાઓનું પાલન કરવું પડશે. આમાં તમામ કુદરતી વ્યક્તિઓ અને/અથવા સાર્વજનિક છૂટક ભંડોળ અથવા મોટી સાર્વજનિક લિસ્ટેડ કંપનીઓનો સમાવેશ થશે. સેબીના પેપર મુજબ, કેટલાક FPIs તેમના ઇક્વિટી પોર્ટફોલિયોનો નોંધપાત્ર હિસ્સો એક જ કંપની અથવા જૂથમાં ધરાવે છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં, આવી કેન્દ્રિત હોલ્ડિંગ લાંબા ગાળા માટે સ્થિર સ્તરે જોવા મળી છે. આવા કેન્દ્રિત હોલ્ડિંગ્સ એવા કોર્પોરેટ જૂથોના પ્રમોટર્સ અથવા રોકાણકારો છે કે જેઓ લઘુત્તમ પબ્લિક શેરહોલ્ડિંગ (એમપીએસ) જેવી નિયમનકારી જરૂરિયાતોને બાયપાસ કરીને FPI રૂટનો ઉપયોગ કરીને તેમની સાથે વ્યવહાર કરે છે. જો એમ હોય તો, લિસ્ટેડ કંપનીમાં જોવામાં આવેલ રી-ફ્લોટ એ જેન્યુઈન રી-ફ્લોટ નથી. પેપર ઉમેરે છે કે આનાથી આવી સ્ક્રિપ્સના ભાવમાં હેરાફેરીનું જોખમ વધે છે.
વધુમાં, સેબીએ રૂ. 25,000 કરોડથી વધુની એકંદર હોલ્ડિંગ ધરાવતા હાલના ઉચ્ચ જોખમવાળા FPIs માટે છ મહિનાની અંદર વધારાની વિગતવાર જાહેરાતની આવશ્યકતાઓનું અનુપાલન પ્રસ્તાવિત. આમ કરવામાં નિષ્ફળ જવાથી, FPI તેની AUM ઘટાડીને રૂ. 25,000 કરોડ નીચે લાવવા પડશે. સેબીએ સરકારી અને સરકાર સાથે જોડાયેલી કંપનીઓ જેવી કે કેન્દ્રીય બેંકો, સોવરિન વેલ્થ ફંડ્સ વગેરેને ઓછા જોખમવાળા FPIs તરીકે વર્ગીકૃત કર્યા છે. કારણ કે તેઓ જે તે દેશની સરકારની માલિકી ધરાવે છે. પેન્શન ફંડ અથવા પબ્લિક રિટેલ ફંડને મધ્યમ જોખમ ફંડ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. જ્યારે તે FPIs કે જેઓ ઉપરોક્ત માપદંડોને પૂર્ણ કરતા નથી તેને ઉચ્ચ જોખમી FPIs કહેવામાં આવે છે.
PMLA નિયમોમાં છટકબારીઓને દૂર કરવા માટે FIIs, FPIs માટે માલિકીનો ખુલાસો પ્રસ્તાવિત
સેબીનું નવું કન્સલ્ટેશન પેપર અલ્ટીમેટ બેનિફિશિયલ ઓનરશિપ તેમજ પ્રિવેન્શન ઓફ મની લોન્ડરિંગ એક્ટ (PMLA) પરના હાલના FII નિયમોમાં છટકબારીઓ દૂર કરવા માટે ઉચ્ચ જોખમ ધરાવતા વિદેશી પોર્ટફોલિયો રોકાણકારો (FPIs) પાસેથી માલિકીની વિગતો અંગે વધુ જાહેરાતો માંગે છે. તેની દરખાસ્તમાં, નિયમનકારે એક જ કંપનીમાં મેનેજમેન્ટ હેઠળ 50 ટકાથી વધુ ઇક્વિટી અસ્કયામતો ધરાવતા ઉચ્ચ જોખમી FPIsની તેની માલિકી અંગે કેટલીક વધુ વિગતો આપવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે. ભંડોળની માલિકી ઉપરાંત, તેમના નાણાકીય હિતો અને આવા ભંડોળ પર નિયંત્રણ શામેલ છે.