સરકારે ચોખાની નિકાસ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો: આગામી તહેવારો દરમિયાન સ્થાનિક પુરવઠો વધારવા અને છૂટક કિંમતોને નિયંત્રણમાં રાખવા માટે સરકારે ગુરુવારે બિન-બાસમતી સફેદ ચોખાની નિકાસ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. ખાદ્ય મંત્રાલયે એક નિવેદનમાં જણાવ્યું છે કે બિન-બાસમતી ચોખા અને બાસમતી ચોખાની નિકાસ નીતિમાં કોઈ ફેરફાર કરવામાં આવશે નહીં. કુલ નિકાસમાં બંને જાતોનો હિસ્સો મોટો છે. દેશમાંથી નિકાસ થતા કુલ ચોખામાં નોન-બાસમતી સફેદ ચોખાનો હિસ્સો લગભગ 25 ટકા છે.
તે કયા દેશોમાં નિકાસ કરવામાં આવે છે?
નાણાકીય વર્ષ 2022-23માં ભારતમાંથી બિન-બાસમતી સફેદ ચોખાની કુલ નિકાસ $4.2 મિલિયન હતી જે અગાઉના વર્ષમાં $2.62 મિલિયન હતી. ભારતના બિન-બાસમતી ચોખાની નિકાસ માટેના મુખ્ય સ્થળોમાં થાઇલેન્ડ, ઇટાલી, સ્પેન, શ્રીલંકા અને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સનો સમાવેશ થાય છે.
મંત્રાલયે આ જાણકારી આપી
ડાયરેક્ટોરેટ જનરલ ઓફ ફોરેન ટ્રેડ (DGFT) દ્વારા જાહેર કરાયેલા નોટિફિકેશન મુજબ, બિન-બાસમતી સફેદ ચોખા (અર્ધ-મિલ્ડ અથવા સંપૂર્ણ મિલ્ડ ચોખા, પછી ભલે તે પોલિશ્ડ હોય કે ન હોય) ની નિકાસ નીતિને મુક્તમાંથી પ્રતિબંધિત કરવામાં આવી છે. છે. મંત્રાલયે કહ્યું છે કે બિન-બાસમતી ચોખાની નિકાસ નીતિમાં વાજબી ભાવે પર્યાપ્ત સ્થાનિક પ્રાપ્યતા સુનિશ્ચિત કરવા માટે સુધારો કરવામાં આવ્યો છે. આ પગલાનો ઉદ્દેશ્ય આગામી તહેવારોમાં નીચા ભાવ અને પર્યાપ્ત ઉપલબ્ધતાને સુનિશ્ચિત કરવાનો છે.
ભાવ ઘટાડવાનો નિર્ણય લેવાયો છે
સ્થાનિક બજારમાં બિન-બાસમતી સફેદ ચોખાની પર્યાપ્ત ઉપલબ્ધતા સુનિશ્ચિત કરવા અને સ્થાનિક ભાવમાં થતા વધારાને નિયંત્રિત કરવા માટે, સરકારે તાત્કાલિક અસરથી ’20 ટકા નિકાસ જકાત’ સાથે નિકાસ નીતિમાં સુધારો કર્યો છે. ‘ફ્રી’ થી ‘પ્રતિબંધિત’ સુધીની શ્રેણીમાં.
ચોખાના ભાવ વધી રહ્યા છે
નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ચોખાની સ્થાનિક કિંમતો વધી રહી છે. રિટેલ ભાવમાં એક વર્ષમાં 11.5 ટકા અને છેલ્લા મહિનામાં ત્રણ ટકાનો વધારો થયો છે. 8 સપ્ટેમ્બર, 2022 થી બિન-બાસમતી સફેદ ચોખા પર 20 ટકાની નિકાસ જકાત લાદવામાં આવી હતી, જેથી ભાવમાં ઘટાડો થાય તેમજ સ્થાનિક બજારમાં ઉપલબ્ધતા સુનિશ્ચિત થાય.
કેટલી નિકાસ થઈ?
તમને જણાવી દઈએ કે નાણાકીય વર્ષ 2022-23ના સપ્ટેમ્બર-માર્ચ સમયગાળામાં, આ વિવિધતાની નિકાસ વધીને 42.12 લાખ ટન થઈ ગઈ છે, જે અગાઉના નાણાકીય વર્ષના સપ્ટેમ્બર-માર્ચ સમયગાળા દરમિયાન 33.66 લાખ ટન હતી. ચાલુ નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ ત્રિમાસિક ગાળામાં લગભગ 15.54 લાખ ટન ચોખાની નિકાસ કરવામાં આવી હતી, જે એક વર્ષ અગાઉના સમાન સમયગાળામાં માત્ર 11.55 લાખ ટન હતી, એટલે કે 35 ટકાનો વધારો.
નિવેદન જારી
જણાવ્યું હતું કે નિકાસમાં આ તીવ્ર વધારાનું કારણ ભૌગોલિક-રાજકીય દૃશ્ય, અલ નીનો ખ્યાલ અને અન્ય ચોખા ઉત્પાદક દેશોમાં પ્રતિકૂળ આબોહવાની પરિસ્થિતિઓ વગેરેને કારણે આંતરરાષ્ટ્રીય ભાવમાં વધારો હોઈ શકે છે. બિન-બાસમતી સફેદ ચોખાની નિકાસ પર પ્રતિબંધને કારણે દેશમાં ગ્રાહકો માટે ભાવ નીચા રહેશે. જોકે, નોન-બાસમતી ચોખા (ઉસ્ના ચોખા) અને બાસમતી ચોખા માટે નિકાસ નીતિમાં કોઈ ફેરફાર કરવામાં આવ્યો નથી, જે ચોખાની નિકાસનો મોટો હિસ્સો છે.