ડીમેટ એકાઉન્ટ રોકાણ મર્યાદા: શેરબજાર હોય કે મ્યુચ્યુઅલ ફંડ, રોકાણ કરવા માટે તમારે ડીમેટ એકાઉન્ટની જરૂર હોય છે. કોરોના પીરિયડ પછી દેશમાં ડીમેટ ખાતા ખોલનારા લોકોની સંખ્યામાં પણ વધારો થયો છે અને ખાતાઓની સંખ્યા 10 કરોડને વટાવી ગઈ છે. પરંતુ, શું તમે જાણો છો કે તમે ડીમેટ એકાઉન્ટ દ્વારા કેટલું રોકાણ કરી શકો છો. શું આ અંગે કોઈ મર્યાદા છે અથવા રોકાણકારો તેઓ ઈચ્છે તેટલું રોકાણ કરી શકે છે. આ સિવાય ઘણા લોકો ડીમેટ એકાઉન્ટ માટે દર વર્ષે વસૂલવામાં આવતી ફી વિશે જાણતા નથી.
ડીમેટ એકાઉન્ટ એક પ્રકારનું મલ્ટી ટાસ્ક એકાઉન્ટ છે. તેની મદદથી, વપરાશકર્તાએ નાણાકીય સિક્યોરિટીઝને ભૌતિક સ્વરૂપમાં રાખવાની જરૂર નથી, બલ્કે તેઓ આ ખાતામાં ઈલેક્ટ્રોનિક રીતે સુરક્ષિત રહે છે. વધુમાં, વપરાશકર્તાઓ એક જ ખાતામાંથી વિવિધ પ્રકારની સિક્યોરિટીઝમાં રોકાણ કરી શકે છે. તે સ્ટોક્સ, મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ, બોન્ડ્સ અથવા ડેરિવેટિવ્ઝ હોય, વપરાશકર્તાઓ આ એકાઉન્ટ દ્વારા ઑનલાઇન ટ્રેડિંગ પ્લેટફોર્મ પર સરળતાથી ખરીદી અને વેચાણ કરી શકે છે.
આ એકાઉન્ટનું સંચાલન કોણ કરે છે?
તમારું ડીમેટ એકાઉન્ટ સેન્ટ્રલ ડિપોઝિટરીઝ સર્વિસીસ લિમિટેડ (CDSL) અને નેશનલ સિક્યોરિટીઝ ડિપોઝિટરીઝ લિમિટેડ (NSDL) જેવી ભારતીય ડિપોઝિટરીઝ દ્વારા સંચાલિત થાય છે. યુઝર બ્રોકર દ્વારા શેર ખરીદતાની સાથે જ તેના ડીમેટ એકાઉન્ટમાં જમા થઈ જાય છે. એ જ રીતે, જ્યારે તમે બ્રોકર મારફત શેર વેચો છો, ત્યારે તમારા ખાતામાંથી શેરની તે સંખ્યા ડેબિટ થાય છે.
ડીમેટ ખાતા બે પ્રકારના હોય છે
યુઝરની જરૂરિયાત મુજબ બે પ્રકારના ડીમેટ એકાઉન્ટ હોય છે. પહેલું છે બેઝિક સર્વિસ ડીમેટ એકાઉન્ટ (BSDA) જેમાં વાર્ષિક રોકાણ મર્યાદા રૂ. 2 લાખ છે. શેરબજાર અને મ્યુચ્યુઅલ ફંડ જેવા વિકલ્પો તરફ નાના અને છૂટક રોકાણકારોને આકર્ષવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે સેબી દ્વારા આ ખાતું વર્ષ 2012માં શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું. આના દ્વારા તમે ETFમાં પણ રોકાણ કરી શકો છો. આ ખાતાઓનું સંચાલન કરવા માટે તમારે દર વર્ષે 100 રૂપિયા અને GST ચૂકવવો પડશે.
મર્યાદા આપોઆપ વધે છે અને…
બેઝિક ડીમેટ ખાતામાં રકમ રૂ. 2 લાખથી ઉપર જાય કે તરત જ તે સંપૂર્ણ સેવા ડીમેટ ખાતામાં રૂપાંતરિત થઈ જાય છે. આવા ખાતામાંથી રોકાણ પર કોઈ મર્યાદા નથી. તમે આ એકાઉન્ટ દ્વારા કોઈપણ રકમની લેવડદેવડ કરી શકો છો. તેનો વાર્ષિક મેન્ટેનન્સ ચાર્જ લગભગ રૂ. 1000 ઉપરાંત GST છે. આ પ્રકારના એકાઉન્ટ સાથે તમને ડીમેટની તમામ ઍક્સેસ મળે છે.