બિઝનેસ ન્યૂઝ ડેસ્ક,2014 પછી ભારતમાં ‘સ્ટાર્ટઅપ બૂમ’ આવ્યું અને બાયજુ તેનો સૌથી તેજસ્વી સ્ટાર બની ગયો. હા, તે દેશના એજ્યુટેક સેગમેન્ટમાં પ્રથમ યુનિકોર્ન કંપની હતી. યુનિકોર્ન એટલે એવી કંપની જેનું મૂલ્યાંકન એક અબજ ડોલર છે. તેના સ્થાપક બાયજુ રવિન્દ્રનને ફોર્બ્સની યાદીમાં સ્થાન મળ્યું હતું, પરંતુ હવે સ્થિતિ એવી છે કે તેણે કંપનીના કર્મચારીઓને પગાર ચૂકવવા માટે તેની તમામ મિલકત અને બાયજુના શેર ગીરો રાખવા પડ્યા છે. આખરે બાયજુની આવી હાલત કેવી રીતે થઈ?
બાયજુની પેરેન્ટ કંપની થિંક એન્ડ લર્નની શરૂઆત 2011માં બાયજુ રવિન્દ્રને તેની પત્ની દિવ્યા ગોકુલનાથ સાથે કરી હતી. આ પહેલા તે બાળકોને કોચિંગ શીખવતો હતો. આ કંપની ઓનલાઈન વિડિયો આધારિત શિક્ષણ પર ધ્યાન આપતી હતી.પછી 2015માં દેશના ‘સ્ટાર્ટઅપ બૂમ’ દરમિયાન આ કંપનીએ એક એપ તૈયાર કરી હતી, જેને આજે આપણે બધા Byju’s તરીકે જાણીએ છીએ. વર્ષ 2018 સુધીમાં, આ કંપની દેશની પ્રથમ એજ્યુટેક યુનિકોર્ન બની ગઈ હતી. કોવિડ યુગ દરમિયાન, બાયજુએ એક એવી સ્થિતિ હાંસલ કરી જે સ્ટાર્ટઅપ કંપની માટે સ્વપ્ન સમાન હતી. બાયજુ ખૂબ જ ઝડપથી વિસ્તર્યું, પરંતુ કોવિડ સમાપ્ત થયા પછી શાળાઓ ફરી શરૂ થતાંની સાથે જ આ વટવૃક્ષના પાંદડા ખરવા લાગ્યા.
ઘણી કંપનીઓ હસ્તગત કરી
બાયજુની પાસે પોતાનું વધારે ભંડોળ નહોતું અને તે અન્ય સ્ટાર્ટઅપ્સની જેમ વેન્ચર ફંડેડ હતું. કોવિડ ઉછાળાએ કંપનીને વધુ પડતા આત્મવિશ્વાસથી ભરી દીધી અને તેણે એક પછી એક અનેક એક્વિઝિશન કર્યા. $300 મિલિયનના વ્હાઇટહેટ જુનિયર સોદાએ ઘણી હેડલાઇન્સ બનાવી, પરંતુ સૌથી મોટી એક્વિઝિશન ‘આકાશ એજ્યુકેશનલ સર્વિસિસ’નું હતું. આકાશ એજ્યુકેશનલ સર્વિસિસને ભારતમાં શ્રેષ્ઠ PMT અને IIT તૈયારી કોચિંગ કેન્દ્રોમાંના એક તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
તે વર્ગખંડના અભ્યાસમાં નિષ્ણાત છે. બાયજુએ તેને 2021માં $950 મિલિયનમાં હસ્તગત કરી હતી. અને એક રીતે, આ પછી, બાયજુની નાણાકીય મુશ્કેલીઓ શરૂ થઈ.આકાશ એજ્યુકેશનલ સર્વિસિસ ભારતમાં શ્રેષ્ઠ PMT અને IIT તૈયારી કોચિંગ કેન્દ્રોમાંના એક તરીકે ઓળખાય છે. તે વર્ગખંડના અભ્યાસમાં નિષ્ણાત છે. બાયજુએ તેને 2021માં $950 મિલિયનમાં હસ્તગત કરી હતી. અને એક રીતે, બાયજુની આર્થિક સમસ્યાઓ આ પછી શરૂ થઈ. બાયજુએ આ એક્વિઝિશનને ફાઇનાન્સ કરવા માટે ભારે દેવું વધાર્યું, જે તેની સમસ્યાઓનું કારણ બન્યું.
જાણો બાયજસનું ક્યારે શું થયું?
નવેમ્બર 2021 માં, કંપનીએ વિદેશી બજારોમાંથી $1.2 બિલિયનનું દેવું એકત્ર કર્યું.
જુલાઈ 2022 માં, કંપનીએ કહ્યું હતું કે તેના ઓડિટેડ પરિણામો આવવામાં વિલંબ થઈ રહ્યો છે, જે તે ટૂંક સમયમાં જાહેર કરશે.
ઓગસ્ટ 2022 માં, કોર્પોરેટ બાબતોના મંત્રાલયે કંપનીને નાણાકીય પરિણામો મોકલવામાં 17 મહિનાના વિલંબનું કારણ પૂછ્યું.
જ્યારે કંપનીએ સપ્ટેમ્બર 2022માં તેના પરિણામો જાહેર કર્યા ત્યારે તેની ખોટ 18 ગણી વધીને 4,588 કરોડ રૂપિયા થઈ ગઈ.
ઓક્ટોબર 2022 માં, કંપનીએ $250 મિલિયનનો ફાઇનાન્સ રાઉન્ડ પૂર્ણ કર્યો.
કંપનીના લેણદારોએ એપ્રિલ 2022માં $200 મિલિયનની ચુકવણીની માંગ કરી હતી. તેમજ વધુ વ્યાજની માંગણી કરી હતી.
મે 2023માં, બાયજુએ ડેવિડસન કેમ્પનર સાથે રૂ. 2000 કરોડનું ભંડોળ પૂરું કર્યું.
જૂન 2023 માં, બાયજુ વિદેશમાંથી લીધેલી લોનની ચુકવણી કરવામાં નિષ્ફળ ગયો.