બિઝનેસ ન્યૂઝ ડેસ્ક, દેશમાં ઉજવણીનો માહોલ છે. વોશિંગ્ટનનો હેંગઓવર હજુ પણ લોકોના દિલોદિમાગ પર છે. રિટેલ મોંઘવારી દર 25 મહિનાની નીચી સપાટીએ પહોંચી ગયો છે. જથ્થાબંધ મોંઘવારી દર માઈનસ 3.50 ટકાની આસપાસ પહોંચી ગયો છે. હજુ પણ સામાન્ય લોકોનું રસોડું મજબૂત છે. આ તરફ કોઈનું ધ્યાન નથી, રસોડામાં રાખવામાં આવેલા દૂધ અને દાળના ભાવ હજુ સુધી નીચે આવ્યા નથી. દૂધ અને કઠોળની વાત તો છોડો, રસોડાના મસાલાના ડબ્બામાં રાખવામાં આવેલું જીરું પણ આજકાલ ‘હીરા’ બની ગયું છે. છેવટે, જીરુંને હીરા સાથે શા માટે સરખાવવામાં આવે છે? તેનું કારણ છે જીરાનો ભાવ જે આજે 60 હજાર રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલને પાર કરી ગયો છે.
દેશના દરેક રસોડામાં 99 ટકા શાકભાજીમાં જીરાનો ઉપયોગ થાય છે. આવી સ્થિતિમાં જો તેના ભાવ આસમાને પહોંચવા લાગે તો સામાન્ય લોકોનું શું થશે. ગુજરાતની ઊંઝા મંડીમાં જીરાના ભાવમાં સતત વધારો થઈ રહ્યો છે. આજે કિંમત 60 હજાર રૂપિયાને પાર પહોંચી ગઈ હતી. જો કે, થોડા દિવસો પહેલા જીરાનો ભાવ 67 હજારને પાર કરી ગયો હતો. નવાઈની વાત એ છે કે 9 વર્ષમાં જીરાના ભાવમાં 500 ટકાથી વધુનો ઉછાળો આવ્યો છે. કૃષિ સંબંધિત 20 કોમોડિટીઝમાંથી જીરાના ભાવમાં સૌથી મોટો ઉછાળો જોવા મળ્યો છે. ચાલો તમને તેના વિશે વિગતવાર માહિતી પણ આપીએ.
જીરું 9 વર્ષમાં 500 ટકાથી વધુ મોંઘુ થયું છે
2 જૂન 2014ના રોજ જીરાનો ભાવ રૂ.11,120 હતો. જે 22 જૂનના રોજ 67,500 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલ સાથે લાઇફ ટાઇમ હાઇ પર પહોંચ્યો હતો. મતલબ કે જીરાના ભાવમાં 500 ટકાથી વધુનો વધારો થયો છે. જો કે, 26 જૂને ઊંઝા મંડીમાં જીરાનો ભાવ ઘટીને 60,125 રૂપિયા થયો હતો. આ દૃષ્ટિએ પણ લગભગ 9 વર્ષમાં જીરાના ભાવમાં 441 ટકાનો વધારો જોવા મળ્યો છે. તે જ સમયે, વાયદા બજાર NCDEX ના ડેટા અનુસાર, જીરુંનો ઓગસ્ટ વાયદો રૂ. 58,205 પ્રતિ ક્વિન્ટલ બંધ રહ્યો હતો, જે ટ્રેડિંગ સેશન દરમિયાન રૂ. 58,750 પર પહોંચી ગયો હતો. જેમાં ગત દિવસની સરખામણીએ 5 ટકાથી વધુનો વધારો જોવા મળ્યો છે.
બજારના અધિકારીઓના મતે જીરાના ભાવમાં વધારો થવાનું મુખ્ય કારણ માંગ અને પુરવઠા વચ્ચેનું અસંતુલન છે. ધ ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસ સાથે વાત કરતા, મસાલાના વિશ્વના સૌથી મોટા જથ્થાબંધ બજાર, ઊંઝા APMCના અગ્રણી કમિશન એજન્ટ સીતારામ પટેલે જણાવ્યું હતું કે આ વર્ષે આગમન માંગ કરતાં લગભગ 50 ટકા ઓછું છે. જેના કારણે વેપારીઓને ભાવ વધારો કરવાની ફરજ પડી રહી છે.
જીરાના ભાવ કેમ વધી રહ્યા છે?
સરકારી અંદાજ મુજબ, ભારતનું જીરું ઉત્પાદન 2019-20માં 9.12 લાખ ટનથી ઘટીને 2020-21માં 7.95 લાખ ટન અને 2021-22માં 7.25 લાખ ટન થયું છે. વેપારીઓ માને છે કે 2022-23ના પાકનું કદ થોડું નાનું હશે, મુખ્યત્વે માર્ચના બીજા પખવાડિયા દરમિયાન આ વખતે કમોસમી વરસાદને કારણે.