રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાના તાજેતરના ડેટા દર્શાવે છે કે ખાનગી બેંકિંગ ક્ષેત્રની સરખામણીમાં PSU બેંકોનો હિસ્સો સતત ઘટી રહ્યો છે. જાહેર ક્ષેત્રની બેંકો થાપણો અને લોન બંનેમાં તેમનો હિસ્સો ગુમાવી રહી છે. કેલેન્ડર 2023 વિશે વાત કરીએ તો, માર્ચ ક્વાર્ટરની સરખામણીમાં સપ્ટેમ્બર ક્વાર્ટરમાં થાપણોમાં PSU બેન્કોના હિસ્સામાં 1.19 ટકાનો ઘટાડો જોવા મળ્યો હતો. જ્યારે લોન સેગમેન્ટમાં તે 2.96 ટકાનો તીવ્ર ઘટાડો દર્શાવે છે.
નિષ્ણાંતોનું કહેવું છે કે કોર્પોરેટ્સની લોનની માંગમાં વધારો થવાને કારણે PSU બેંકોના લોન શેરમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો છે. બીજી તરફ, નાની ખાનગી બેંકો પણ રિટેલ સેક્ટરમાં વધુ લોન આપતી જોવા મળી રહી છે. જે લોન લેનારાઓ અને બચતકારોને આકર્ષી રહ્યું છે. PSU બેન્કો રિટેલ ધિરાણ સેગમેન્ટમાં પ્રયાસો કરી રહી છે પરંતુ કોર્પોરેટ ધિરાણ હજુ પણ તેમના માટે સૌથી મોટી શ્રેણી છે. જાહેર ક્ષેત્રની બેંકો સામાન્ય રીતે ઉત્પાદન ક્ષેત્ર અને અન્ય કોર્પોરેટ ક્ષેત્રો તરફ તેમના ધિરાણને વધુ ઝુકાવે છે. IDBI બેન્કના ડેપ્યુટી મેનેજિંગ ડિરેક્ટરનું કહેવું છે કે ખાનગી બેન્કિંગ સેક્ટર રિટેલ કેટેગરી તરફ ઝુકાવ્યું છે. જાન્યુઆરી 2019 માં આરબીઆઈ દ્વારા ખાનગી બેંક તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં ન આવે ત્યાં સુધી IDFC બેંકને પણ PSU બેંક ગણવામાં આવતી હતી. એલઆઈસીએ જાન્યુઆરી 2019માં IDBIમાં 51 ટકા હિસ્સો ખરીદ્યા પછી તેને ખાનગી બેંક તરીકે લેબલ કરવામાં આવ્યું હતું.
PSU બેંકો પણ છૂટક, કૃષિ અને MSME ક્ષેત્રો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહી છે પરંતુ ખાનગી ધિરાણકર્તાઓની તુલનામાં ઓછા અંશે. ખાનગી ધિરાણકર્તાઓ વધુને વધુ ટેક્નોલોજી અપનાવી રહ્યાં છે અને મોટી સંખ્યામાં ગ્રાહકોને ડિજિટલી પ્રાપ્ત કરી રહ્યાં છે. બેન્કર્સના મતે સરકારી ખર્ચ સિવાય કોર્પોરેટ્સ દ્વારા મૂડી ખર્ચ પ્રમાણમાં ઓછો રહ્યો છે. દેશમાં સપ્ટેમ્બર ક્વાર્ટરમાં નવા પ્રોજેક્ટની ઘોષણાઓ ઘટીને રૂ. 1.5 લાખ કરોડ થઈ છે. જે ગયા વર્ષના સમાન ગાળામાં રૂ. ₹5.3 લાખ કરોડ, સેન્ટર ફેર મોનિટરિંગ ઈન્ડિયન ઈકોનોમી (CMIE) ના ડેટા દર્શાવે છે. જે PSU બેંકો માટે ઓછી લોન લેવાનું મુખ્ય કારણ છે. આના કારણે દેશના લોન માર્કેટમાં PSU બેન્કોનો હિસ્સો પણ સપ્ટેમ્બર 2023માં વાર્ષિક ધોરણે 3.14 ટકાનો ઘટાડો જોવા મળી રહ્યો છે. જોકે, નાણાકીય વર્ષ 2017-18ની સરખામણીમાં PSU બેન્કોના બજાર હિસ્સામાં ઘટાડો ધીમો પડ્યો છે. જેનું કારણ PSU બેંકોમાંથી બેડ લોન દૂર કરીને નવા ક્રેડિટ બિઝનેસની ક્ષમતા વધારવાનું છે. ઉપરાંત, RBIએ ઘણી PSU બેંકોને પ્રોમ્પ્ટ કરેક્ટિવ એક્શન (PCA)માંથી હટાવી દીધી છે. જેથી તેઓ પુનર્ધિરાણ કરી શકે. તાજેતરમાં, ખાનગી બેંકો થાપણોના સંદર્ભમાં આક્રમક છે કારણ કે તેમની લોન વૃદ્ધિ મજબૂત રહી છે. જેના કારણે તેમનો જમા હિસ્સો પણ વધ્યો છે. સપ્ટેમ્બરમાં PSU બેન્કોનો ડિપોઝિટ શેર 59.2 ટકા જોવા મળ્યો હતો. જ્યારે ખાનગી બેંક ધિરાણકર્તાઓનો હિસ્સો 34.8 ટકા હતો.