બિઝનેસ ન્યૂઝ ડેસ્ક,દેશમાં બેંક ફ્રોડના કેસમાં ત્રણ ગણો વધારો થયો છે. ખાનગી બેંકો બેંક ફ્રોડનો સૌથી વધુ શિકાર બની રહી છે. રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) દ્વારા જારી કરાયેલા રિપોર્ટમાંથી આ આંકડાઓ સામે આવ્યા છે. જોકે, રાહતની વાત એ છે કે છેતરપિંડીના કેસમાં વધારો થવા છતાં તેમાં સામેલ રકમમાં ઘટાડો થયો છે.
છેતરપિંડીના 14,483 કેસ નોંધાયા હતા
આરબીઆઈના જણાવ્યા અનુસાર, ચાલુ નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ છ મહિનામાં બેંક છેતરપિંડીના કેસોની સંખ્યા વધીને 14,483 થઈ ગઈ છે. પરંતુ, આ છેતરપિંડીઓમાં સામેલ રકમ ગયા વર્ષની સરખામણીમાં માત્ર 14.9 ટકા જ રહી છે. RBI દ્વારા બુધવારે ‘ભારતમાં બેન્કિંગના વલણો અને પ્રગતિ 2022-23’ પરનો અહેવાલ બહાર પાડવામાં આવ્યો હતો. તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે સાયબર છેતરપિંડી અને ડેટા ભંગના જોખમોથી બેંકિંગ અને પેમેન્ટ સિસ્ટમનું રક્ષણ કરવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
5,396 કેસમાં 17,685 કરોડ રૂપિયાની છેતરપિંડી થઈ હતી.
રિપોર્ટ અનુસાર, ચાલુ નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ છ મહિનામાં (એપ્રિલ-સપ્ટેમ્બર) રૂ. 2,642 કરોડની છેતરપિંડીના કુલ 14,483 કેસ નોંધાયા છે. એક વર્ષ અગાઉના સમાન સમયગાળા દરમિયાન છેતરપિંડીના 5,396 કેસ નોંધાયા હતા. તેમાંથી રૂ. 17,685 કરોડની હેરાફેરી થઈ હતી.
છેતરપિંડી બેંકોની પ્રતિષ્ઠાને બગાડે છે
રિઝર્વ બેંકના અહેવાલ મુજબ છેતરપિંડીથી બેંકોની વિશ્વસનીયતા અને કાર્યપ્રણાલી પર નકારાત્મક અસર પડે છે. તેનાથી બેંકિંગ સિસ્ટમમાં ગ્રાહકોનો વિશ્વાસ પણ ઓછો થાય છે. ગ્રાહકોમાં બેંકોની વિશ્વસનીયતા ઘટી રહી છે. નાણાકીય વર્ષ 2022-23માં બેંકોમાં છેતરપિંડીના કુલ કેસ ઘટીને છ વર્ષના નીચલા સ્તરે પહોંચી ગયા છે. વધુમાં, છેતરપિંડીમાં સામેલ સરેરાશ રકમ પણ એક દાયકામાં સૌથી ઓછી છે.
ઈન્ટરનેટ ફ્રોડના કેસ ઝડપથી વધી રહ્યા છે
રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે છેલ્લા નાણાકીય વર્ષમાં કાર્ડ અને ઇન્ટરનેટ ફ્રોડમાં વધારો થયો છે. નવી ટેક્નોલોજીના આગમન સાથે સાયબર હુમલા, ડેટા સાથે ચેડાં અને બિઝનેસમાં વિક્ષેપનું જોખમ પણ વધી ગયું છે. સંભવિત જોખમોનો સામનો કરવા માટે, બેંકોએ નવી ટેક્નોલોજી સાથે અનુકૂલન સાધવું પડશે અને સાયબર ફ્રોડને વધુ સારી રીતે શોધી કાઢવા માટે ફેરફારો કરવા પડશે. બેંકિંગ સિસ્ટમને મજબૂત અને સુરક્ષિત બનાવીને જ આ જોખમોને ટાળી શકાય છે.
બેંકો AI નો ઉપયોગ વધારીને છેતરપિંડી અટકાવી રહી છે
બેંકો પણ આર્ટિફિશિયલ ઈન્ટેલિજન્સ (AI)નો લાભ લઈ રહી છે. બેંકોએ ગ્રાહકોના અનુભવને સુધારવા માટે ચેટબોટ અથવા ‘વર્ચ્યુઅલ આસિસ્ટન્ટ’ પણ તૈનાત કર્યા છે. રિપોર્ટમાં એવી અપેક્ષા છે કે AI સિસ્ટમમાં મોટા ફેરફારો થશે. આનાથી નાણાકીય સેવા ક્ષેત્રમાં પરિવર્તન આવશે.