ગુજરાતમાં શિયાળુ વાવણી ગત સિઝન કરતા ફરી એકવાર ઓછી છે. સોમવાર સુધીમાં રાજ્યમાં કુલ 35.97 લાખ હેક્ટરમાં રવિ વાવેતર નોંધાયું હતું. જે ગત સિઝનના સમાન સમયગાળામાં જોવા મળેલા 37.29 લાખ હેક્ટરની સરખામણીએ 1.32 લાખ હેક્ટરનો ઘટાડો દર્શાવે છે. રવિ સિઝનની શરૂઆતથી, વાવેતરમાં વાર્ષિક ઘટાડો જોવા મળી રહ્યો છે. જો કે પાછલા સપ્તાહમાં વાવેતરમાં તીવ્ર વધારાને કારણે તે 1.94 લાખ હેક્ટરથી આગળ નીકળી ગયું હતું, પરંતુ ગયા અઠવાડિયે આ ગતિ ફરી ધીમી પડી હતી, જેના કારણે વાવેતરમાં વર્ષ-દર-વર્ષનો વિલંબ થયો હતો. છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં રાજ્યમાં સરેરાશ 46.11 લાખ હેક્ટરમાં રવિ પાકનું વાવેતર થયું છે.
ગત સપ્તાહે શિયાળુ પાકના વાવેતરમાં 6.01 લાખ હેક્ટરનો વધારો નોંધાયો હતો. જે ગયા વર્ષના સમાન ગાળામાં 9.27 લાખ હેક્ટરમાં જોવા મળ્યું હતું. રવિના વાવેતર માટે ડિસેમ્બરના મધ્યના બે અઠવાડિયા ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. જે ખેડૂતો શરૂઆતમાં વાવણી કરી શક્યા ન હતા તેમના માટે 5 ડિસેમ્બરથી 20 ડિસેમ્બર સુધી ઘઉં અને જીરું જેવા પાકો વાવવાની આ છેલ્લી તક છે. જો કે, ગુજરાતમાં પાણીની અછતને કારણે ઘણા ખેડૂતો રવિ સિઝનની વાવણી કરી શક્યા નથી. જેના કારણે છેલ્લા ત્રણ વર્ષથી સતત વધી રહેલા રવિ વાવેતરમાં વર્તમાન સિઝનમાં ઘટાડો થવાના સંકેત મળી રહ્યા છે. ગયા સોમવાર સુધીમાં રાજ્યમાં 9.0 લાખ હેક્ટરમાં ઘઉંનું વાવેતર જોવા મળ્યું હતું. જે ગત વર્ષના સમાન ગાળામાં 10.31 લાખ હેક્ટરમાં નોંધાયું હતું. આમ, મુખ્ય રવિ પાકમાં 1.25 લાખ હેક્ટરનો ઘટાડો થવાનો સંકેત મળશે. ચણાનું વાવેતર પણ ચાલુ સિઝનમાં 5.22 લાખ હેક્ટરમાં જોવા મળ્યું છે જ્યારે ગત સિઝનમાં તે 6.74 લાખ હેક્ટરમાં હતું. રવિ કઠોળ પાકની કુલ વાવણી 7.12 લાખ હેક્ટરની સામે 5.61 લાખ હેક્ટરમાં થઈ શકે છે. જ્યારે રવિ તેલીબિયાં પાક રાયડા માત્ર 2.57 લાખ હેક્ટરમાં જોવા મળ્યો છે જે ગત સિઝનમાં 2.99 લાખ હેક્ટર હતો.
બીજી તરફ, મસાલા પાકો હેઠળ જીરાની વાવણીમાં અગાઉની સિઝનની સરખામણીએ 2.1 લાખ હેક્ટરમાં તીવ્ર વધારો જોવા મળ્યો હતો. પાકના વિક્રમી ભાવને જોતાં ખેડૂતોએ ચણા અને ઘઉં જેવા પાકો કરતાં જીરું પસંદ કર્યું છે. જીરુંનું વાવેતર 4.34 લાખ હેક્ટરમાં થયું છે. જે ગત સિઝનના સમાન સમયગાળામાં માત્ર 2.24 લાખ હેક્ટરમાં જોવા મળ્યું હતું. છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં રાજ્યમાં સરેરાશ 3.51 લાખ હેક્ટરમાં જીરુંનું વાવેતર થયું હતું. આમ, વર્તમાન સિઝનમાં વાવેતર સામાન્ય કરતાં 24 ટકા વધુ છે. જેમાં હજુ બે સપ્તાહ દરમિયાન વધારો નોંધાશે. એવું લાગે છે કે ખેડૂતો ધાણામાંથી જીરું તરફ વળ્યા છે. ચાલુ સિઝનમાં ધાણાનું વાવેતર ગત સિઝનમાં 2.07 લાખ હેક્ટરની સરખામણીએ માત્ર 1.0 લાખ હેક્ટરમાં નોંધાયું છે. જ્યાં સુધી બટાટાનો સંબંધ છે ત્યાં સુધી કુલ વાવેતર 1.27 લાખ હેક્ટર (છેલ્લી સિઝનમાં 1.24 લાખ હેક્ટર)માં થયું છે. જ્યારે શાકભાજીના પાકનું વાવેતર 1.43 લાખ હેક્ટરમાં જોવા મળ્યું છે, જે ગત સિઝનના 1.52 લાખ હેક્ટર કરતાં 9 હજાર હેક્ટર ઓછું છે. બીજી તરફ, ઘાસચારાનું વાવેતર પણ 4.60 લાખ હેક્ટરમાં નોંધાયું છે જે ગત સિઝનમાં 4.95 લાખ હેક્ટર હતું. વિવિધ પાકોમાં શેરડીનું વાવેતર ગત સિઝનની સરખામણીમાં 40 હજાર હેક્ટરમાં વધારો દર્શાવે છે. આ વર્ષે 1.44 લાખ હેક્ટરમાં વાવણી નોંધાઈ છે જે ગયા વર્ષે 1.04 લાખ હેક્ટર હતી.
સ્ત્રોત