નવી દિલ્હી: મોંઘવારી અને વૈશ્વિક પડકારો વચ્ચે નાણાકીય વર્ષ 2022-23માં અર્થતંત્ર 7.2 ટકાના દરે વૃદ્ધિ પામ્યા બાદ નવા નાણાકીય વર્ષમાં પણ સતત વૃદ્ધિના સંકેત દેખાઈ રહ્યા છે. નાણાકીય વર્ષ 2022-23માં GST ટેક્સની માસિક સરેરાશ આવક રૂ. 1.51 લાખ કરોડ હતી, જ્યારે એપ્રિલના વેચાણના આધારે મે મહિનામાં એકત્ર થયેલી ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ (GST)ની કુલ આવક રૂ. 1,57,090 કરોડ હતી. નાણા મંત્રાલયે એક નિવેદનમાં કહ્યું છે કે આ ટેક્સ કલેક્શન મે 2022 કરતા 12 ટકા વધુ છે. વિવિધ કેન્દ્રીય અને રાજ્ય સ્તરના પરોક્ષ કર સહિત, જુલાઈ 2016 માં લાગુ કરવામાં આવેલ GSTની આવક આ સમયગાળા દરમિયાન રૂ. 1.50 લાખ કરોડને વટાવી ગઈ છે.
નાણાકીય વર્ષના છેલ્લા મહિનામાં માર્ચમાં ઉત્પાદકો અને છૂટક વિક્રેતાઓના વેચાણમાં તીવ્ર વધારો થયો છે. આના પરિણામે માર્ચના વેચાણના આધારે એપ્રિલમાં ચૂકવવામાં આવેલી GST આવકના રૂ. 1.87 લાખ કરોડની સર્વકાલીન ઊંચી સપાટીએ પહોંચી હતી. એપ્રિલ મહિનાની સરખામણીએ GSTની આવકમાં 16 ટકાનો ઘટાડો થયો છે.
મે મહિનામાં કેન્દ્રીય સ્તરે CGSTની આવક રૂ. 28,411 કરોડ હતી. નાણા મંત્રાલયની યાદીમાં, રાજ્ય સ્તરે SGST વસૂલવામાં આવેલી આવક રૂ. 35,828 કરોડ હતી અને આંતરરાજ્ય અથવા આયાત પર વસૂલવામાં આવેલી IGSTમાંથી આવક રૂ. 81,363 કરોડ હતી. આ કર આવકમાંથી રૂ. 41,772 કરોડ આયાત પર અને રૂ. 11,489 કરોડ સેસ તરીકે લાદવામાં આવ્યા છે. યાદી મુજબ, આયાત પર GST કરની આવક પાછલા વર્ષની સરખામણીએ 12 ટકા વધી છે, જ્યારે સ્થાનિક વપરાશ પરની કરની આવકમાં 11 ટકાનો વધારો થયો છે.
દેશના તમામ રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં ગયા વર્ષની સરખામણીમાં મે મહિનામાં ટેક્સની આવકમાં વૃદ્ધિ જોવા મળી છે. જોકે, સ્થાનિક હિંસા અને કર્ફ્યુના કારણે મણિપુર રાજ્યની GST આવકમાં 17 ટકાનો ઘટાડો જોવા મળ્યો છે. આ ઉપરાંત પંજાબમાં પણ પાંચ ટકા અને છત્તીસગઢમાં ચાર ટકાનો ઘટાડો જોવા મળ્યો છે. GST એ વપરાશના સમયે વસૂલવામાં આવતો કર છે. મુખ્ય રાજ્યોમાં, મહારાષ્ટ્રની જીએસટી આવક મે મહિનામાં 16 ટકા વધીને રૂ. 23,536 કરોડ, કર્ણાટકની 12 ટકા વધીને રૂ. 10,317 કરોડ, ગુજરાતની આવક પાંચ ટકા વધીને રૂ. 10,317 કરોડ થઈ છે. 9,800 કરોડ તમિલનાડુ 13 ટકા વધીને રૂ.8,953 કરોડ અને ઉત્તર પ્રદેશ 12 ટકા વધીને રૂ.7468 કરોડ થયું છે.
કેન્દ્ર સરકાર IGSTનો અમુક હિસ્સો પોતાની પાસે રાખે છે અને બાકીનો હિસ્સો રાજ્યોમાં વહેંચે છે. એક મહિનામાં કેન્દ્ર સરકારે રાજ્યને 29,769 કરોડ રૂપિયા આપ્યા છે અને 35,369 કરોડ રૂપિયા IGSTમાંથી રાખ્યા છે. આ વિભાજન પછી, કેન્દ્ર સરકારની કુલ GST આવક રૂ. 65,597 કરોડ રહી છે જ્યારે રાજ્યોની કુલ આવક રૂ. 63,780 કરોડ રહી છે.