સેબી સ્ક્રુટિની: શેરબજારમાં IPO લોન્ચ કરનારી કંપનીઓની સંખ્યા ઝડપથી વધી રહી છે. કંપનીઓ ભારતીય અર્થતંત્રમાં ચાલી રહેલી તેજીનો ભાગ બનવા આતુર છે. આ કારણે દર મહિને ઘણા આઈપીઓ માર્કેટમાં આવી રહ્યા છે. હવે જે લોકો IPO લાવવા માંગે છે તેમને સેબીની કડકાઈનો સામનો કરવો પડશે. માર્કેટ રેગ્યુલેટર સેબીએ IPO દસ્તાવેજોની ચકાસણી માટેના નિયમોને કડક બનાવવાનો નિર્ણય કર્યો છે. સેબીએ તાજેતરમાં લગભગ 6 કંપનીઓના આઈપીઓ પેપરો ફગાવી દીધા છે.
6 કંપનીઓના IPO દસ્તાવેજો પરત આવ્યા
રોઇટર્સે સૂત્રોને ટાંકીને દાવો કર્યો છે કે સેબી બજારમાં IPOની વધતી સંખ્યાને લઈને વધુ સાવધ છે. તેથી, IPO પેપરની ચકાસણી વધારી દેવામાં આવી છે. આ જ કારણ છે કે 6 કંપનીઓના IPO દસ્તાવેજો પરત કરવામાં આવ્યા છે. સેબીને તેની તપાસમાં જાણવા મળ્યું કે આ કંપનીઓ IPO દ્વારા નાણાં એકત્ર કરવાના કારણો વિશે ગેરમાર્ગે દોરતી હતી. શેરબજારમાં આવેલી તેજીને કારણે વર્ષ 2023માં લગભગ 50 કંપનીઓએ IPO (ઇન્શિયલ પબ્લિક ઑફરિંગ) લૉન્ચ કર્યા હતા. આ વર્ષે પણ અત્યાર સુધીમાં 8 IPO બજારમાં આવી ચૂક્યા છે. આ સિવાય 40 સેબીની મંજૂરીની રાહ જોઈ રહ્યા છે.
IPO લાવવાના વાસ્તવિક કારણો આપ્યા નથી
રોઇટર્સના જણાવ્યા અનુસાર, સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે જ્યારે આ કંપનીઓ દ્વારા નાણાં એકત્ર કરવાના કારણોની જાણ થઈ ત્યારે સેબીને શંકા ગઈ. તપાસમાં સામે આવ્યું છે કે આ કંપનીઓ IPO લાવવા માટે યોગ્ય કારણો આપી રહી નથી. તેથી તેમની IPO દરખાસ્તો પાછી ખેંચી લેવામાં આવી હતી. સેબી નાણાં એકત્ર કરવાનું સાચું કારણ જાણવા માંગે છે જેથી રોકાણકારોને કોઈ સમસ્યાનો સામનો ન કરવો પડે.
પૈસા ખર્ચવાના આ નિયમો છે
સેબીના નિયમો મુજબ, IPO દ્વારા એકત્ર કરાયેલા નાણાંનો ઉપયોગ મૂડી ખર્ચ, દેવું ચૂકવવા, કોર્પોરેટ જરૂરિયાતોને પહોંચી વળવા અને એક્વિઝિશન જેવા વિવિધ હેતુઓ માટે કરી શકાય છે. જો આ નાણાંનો ઉપયોગ લોનની ચૂકવણી કરવા માટે કરવો હોય તો પ્રમોટર્સ અને મોટા શેરધારકોના શેરને 18 મહિના માટે લોક રાખવા પડશે. જો આ નાણાં મૂડી ખર્ચ માટે ખર્ચવામાં આવે તો લોક ઇન પીરિયડ 3 વર્ષનો બને છે.
લોક-ઇન પિરિયડ ઘટાડવા માટે
સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, કંપનીઓ દાવો કરી રહી છે કે તેઓ આ પૈસાનો ઉપયોગ લોનની ચુકવણી માટે કરશે, જેનાથી તેમનો લોક-ઈન પિરિયડ 18 મહિનાનો થઈ જશે. જો કે, તે ખરેખર પૈસાનો ઉપયોગ મૂડી ખર્ચ માટે કરવા માંગતી હતી. તેથી, સેબી હવે લોનની ચુકવણી વિશે સંપૂર્ણ માહિતી માંગી રહી છે જેથી તે જાણી શકે કે લોન કેટલી અને કેવી રીતે ચૂકવવામાં આવશે. આ મહિનાની શરૂઆતમાં, સેબીએ જાહેરાત કરી હતી કે તે સબસ્ક્રિપ્શન નંબર વધારવા માટે 3 IPO પર વિચાર કરી રહી છે. સેબીના ચેરપર્સન માધબી પુરી બુચે કહ્યું કે આવી ગેરરીતિઓને દૂર કરવા માટે પગલાં લેવામાં આવી રહ્યા છે.