730 દિવસની પેરેંટલ લીવ: કેન્દ્ર સરકારે સંસદમાં કહ્યું કે મહિલાઓ અને એકલ પુરૂષ સરકારી કર્મચારીઓ બાળકોની સંભાળ રાખવા માટે 730 દિવસની રજા માટે પાત્ર છે. કેન્દ્રીય કર્મચારી રાજ્ય મંત્રી જિતેન્દ્ર સિંહે જણાવ્યું હતું કે કર્મચારીઓ સમગ્ર સેવા દરમિયાન મહત્તમ 730 દિવસના સમયગાળા માટે સેન્ટ્રલ સિવિલ સર્વિસીસ (લીવ) નિયમો, 1972 ના નિયમ 43-C હેઠળ બાળ સંભાળ રજા માટે પાત્ર છે.
730 દિવસની પેરેંટલ લીવ: કામ કરતા લોકો માટે વેકેશન એક એવો શબ્દ છે, જેને સાંભળીને તેમને એવી ખુશી મળે છે, જેનું વર્ણન દરેક વ્યક્તિ અલગ-અલગ રીતે કરે છે. જો તેને રજા મળે અને તેના પગારમાંથી કોઈ પૈસા કાપવામાં ન આવે તો તેના વિશે શું કહેવું? પરંતુ તમે જાણો છો કે ખાનગી અને સરકારી નોકરીઓમાં રજાના અલગ-અલગ નિયમો હોય છે. સૌથી અગત્યનું, દરેક સ્ત્રીને બાળકોની સંભાળને લઈને પોતાની ચિંતાઓ હોય છે. બાળકના જન્મ સમયે મહિલાઓને 26 અઠવાડિયાની પ્રસૂતિ રજા આપવાનો નિયમ છે. પરંતુ શું તેની કાળજી લેવા માટે રજાઓ છે? આ અંગે સરકારે લોકસભામાં સરકારી કર્મચારીઓ માટે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે તેઓ સમગ્ર નોકરી દરમિયાન કેટલા દિવસની રજા લઈ શકે છે. આમાં કયા પુરુષોનો સમાવેશ થાય છે? આ અંગે પણ સરકારે એક પ્રશ્નના જવાબમાં સ્પષ્ટતા કરી છે.
- કેન્દ્રીય કર્મચારી રાજ્ય મંત્રી જિતેન્દ્ર સિંહે લોકસભામાં જણાવ્યું કે મહિલા સરકારી કર્મચારીઓ તેમની સેવા દરમિયાન 730 દિવસની બાળ સંભાળ રજા લઈ શકે છે.
- મંત્રીએ કહ્યું કે મહિલાઓની જેમ એકલ પુરૂષ (વિધુર અથવા છૂટાછેડા) પણ તેમના બાળકોની સંભાળ રાખવા માટે તેમની સેવા દરમિયાન 730 દિવસની રજા લઈ શકે છે.
- મહિલા સરકારી કર્મચારીઓ અથવા સિવિલ સેવાઓ અને પોસ્ટ્સ પર નિયુક્ત એકલ પુરૂષ સરકારી કર્મચારીઓ પણ સેન્ટ્રલ સિવિલ સર્વિસીસ (લીવ) નિયમો, 1972 ના નિયમ 43-C હેઠળ બાળ સંભાળ રજા (CCL) માટે પાત્ર છે.
- લોકસભામાં એક લેખિત જવાબમાં મંત્રી જિતેન્દ્ર સિંહે કહ્યું કે ચાઈલ્ડ કેર નિયમો 18 વર્ષ સુધીના બે સૌથી મોટા બાળકો માટે 730 દિવસની બાળ સંભાળ રજા આપે છે.
- મંત્રીએ કહ્યું કે જો કોઈ મહિલા અથવા પુરૂષ સરકારી કર્મચારીનું બાળક વિકલાંગ હોય તો આ કિસ્સામાં કોઈ વય મર્યાદા નથી. વિકલાંગ બાળકની સંભાળ માટે રજા લેવાના સંબંધમાં, સરકારી કર્મચારીએ તે બાળક પર નિર્ભરતાનું પ્રમાણપત્ર અને અન્ય સંબંધિત દસ્તાવેજો સબમિટ કરવાના રહેશે.
- અત્યાર સુધી, પુરૂષો બાળકના જન્મ અથવા દત્તક લીધાના છ મહિનાની અંદર 15 દિવસની રજા મેળવવા માટે હકદાર હતા. 2022 માં, મહિલા પેનલે માતાઓ પરનો બોજ ઘટાડવા માટે પિતૃત્વ રજા વધારવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો.
- સિક્કિમના મુખ્યમંત્રી પ્રેમ સિંહ તમંગે થોડા અઠવાડિયા પહેલા કહ્યું હતું કે તેમની સરકાર તેના કર્મચારીઓને 12 મહિનાની પ્રસૂતિ રજા અને એક મહિનાની પિતૃત્વ રજા આપશે. સીએમ તમંગે કહ્યું હતું કે આ લાભ સરકારી કર્મચારીઓને તેમના બાળકો અને પરિવારોની સારી સંભાળ રાખવામાં મદદ કરશે.
- બીજી તરફ, જો આપણે અન્ય દેશોની વાત કરીએ તો, સ્પેનમાં 16 અઠવાડિયાની પિતૃત્વ રજાની મંજૂરી છે, જ્યારે સ્વીડનમાં ત્રણ મહિના, ફિનલેન્ડમાં માતા અને પિતા બંને માટે 164 દિવસની રજા આપવામાં આવે છે.
- યુ.એસ.માં સંઘીય કાયદા હેઠળ કોઈ પિતૃત્વ રજા નથી, પરંતુ કેનેડા બીજા માતાપિતા માટે પાંચ વધારાના અઠવાડિયાની રજા (કુલ 40 અઠવાડિયા) પ્રદાન કરે છે.
- યુકે 50 અઠવાડિયા સુધીની વહેંચાયેલ પેરેંટલ રજાને મંજૂરી આપે છે. સિંગાપોરમાં પણ એક નિયમ છે જે કર્મચારીઓને બે અઠવાડિયાની પેઇડ પિતૃત્વ રજા આપે છે.