ઘણા લોકો ફિક્સ ડિપોઝિટ એટલે કે FD થી પણ કમાણી કરી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, તેનાથી મળતા વ્યાજ પર આવકવેરાના નિયમો ભાગ્યે જ કોઈને ખબર હશે. શું તમે જાણો છો કે FD પર વ્યાજની કમાણી સંપૂર્ણપણે કરપાત્ર છે? ના? અમે તમને જણાવી દઈએ કે FD પર મળતું વ્યાજ તમારી કુલ આવકમાં ઉમેરવામાં આવે છે અને લાગુ પડતા સ્લેબ દરો અનુસાર તમારી કુલ આવક પર ટેક્સની ગણતરી કરવામાં આવે છે. તે તમારા ઇન્કમ ટેક્સ રિટર્ન (ITR) માં અન્ય સ્ત્રોતોમાંથી આવક શીર્ષક હેઠળ બતાવવામાં આવે છે. આ પછી આવકવેરા વિભાગ તેના પર ટેક્સ કાપે છે. પરંતુ જો તમે ઈચ્છો તો આ કપાતને તમે સરળતાથી બચાવી શકો છો.
SBI ગ્રાહકોના ખાતામાંથી રૂ. 147.50 કાપવામાં આવે છે, બેંક કારણ સમજાવે છે
ચાલો પહેલા જાણીએ કે બેંક ક્યારે અને કેટલો ટેક્સ કાપે છે. જો તમે વરિષ્ઠ નાગરિક નથી અને સામાન્ય ખાતાધારક તરીકે એફડી લીધી છે અને વ્યાજની રકમ રૂ. 40,000 થી વધુ છે, તો બેંક તમારા ખાતામાં વ્યાજ જમા કરતી વખતે સ્ત્રોત પર કર કાપે છે. જ્યારે વરિષ્ઠ નાગરિકોના કિસ્સામાં આ મર્યાદા 50,000 રૂપિયા છે. જો કોઈ વરિષ્ઠ નાગરિક FD પર 50,000 રૂપિયા સુધીનું વ્યાજ મેળવે છે, તો આવકવેરા વિભાગ કોઈ ટેક્સ કાપશે નહીં. આ પછી વ્યાજની આવક સંપૂર્ણપણે કરપાત્ર રહેશે.
જો તમારી પાસે 3 વર્ષ માટે FD છે તો બેંક દર વર્ષના અંતે TDS કાપશે. જ્યારે FD પરિપક્વ થાય છે, ત્યારે થાપણદારને વ્યાજ અને મુદ્દલ બંને મળે છે. વધુમાં, DIGCI દ્વારા રૂ. 5 લાખ સુધીની FDનો વીમો લેવામાં આવે છે. જો બેંક પડી ભાંગે છે, તો થાપણદારને DGCI તરફથી ગેરંટી તરીકે 5 લાખ રૂપિયા ચોક્કસપણે મળશે.
આ રીતે FD પર ટેક્સની ગણતરી કરવામાં આવે છે
એફડીમાંથી આવક દર વર્ષે આવકવેરા રિટર્નમાં તમારી કુલ આવકમાં ઉમેરવામાં આવે છે. જો તમને તે વર્ષે વ્યાજના પૈસા ન મળે અને બેંક તમને FDની પાકતી મુદત પર તેને એકસાથે ઉમેરીને પૈસા આપે, તો પણ તમારે તેને દર વર્ષે ITRમાં દર્શાવવું પડશે. બેંકો તમારા વ્યાજ પર TDS કાપે છે જે પાછળથી આવકવેરા વિભાગ દ્વારા એડજસ્ટ કરવામાં આવે છે.
FD પર ટેક્સની ગણતરી આ રીતે સમજો
ધારો કે સુરેશ નામની વ્યક્તિ 20% ટેક્સ સ્લેબમાં આવે છે. તેમની પાસે 6% વાર્ષિક વ્યાજે 3 વર્ષ માટે 1,00,000 રૂપિયાની 2 FD છે. પ્રથમ વર્ષમાં, દરેક FDમાંથી સુનીલની વ્યાજની આવક રૂ. 6,000 છે. તેથી, પ્રથમ વર્ષમાં કુલ વ્યાજ 12,000 રૂપિયા મળશે. આ નાણાં 40,000 રૂપિયાની મર્યાદા કરતા ઓછા છે, તેથી બેંક TDS કાપશે નહીં.
એ પણ સમજી શકાય છે કે અનુરાગ પાસે 6 ટકા વાર્ષિક વ્યાજ દરે 10 લાખ રૂપિયાની ફિક્સ ડિપોઝિટ છે. તેને વાર્ષિક 60,000 રૂપિયાનું વ્યાજ મળે છે. બેંક સમગ્ર રૂ. 60,000 પર 10% TDS એટલે કે રૂ. 6000 કાપશે. અહીં ટીડીએસનો નિશ્ચિત દર 10% હશે.