અમેરિકાનો સૌથી મોટો દુશ્મન ઉત્તર કોરિયા છે, જેટલો મોટો રશિયા છે. બંને દેશો અમેરિકાની આંખના ઘા છે. આવી સ્થિતિમાં જો બંને દેશો મળે છે તો તે અમેરિકા સહિત ઘણા દેશો માટે ચિંતાનો વિષય બની રહેશે. વાસ્તવમાં ફરી એકવાર ઉત્તર કોરિયાના તાનાશાહ કિમ જોંગ અને રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિનની મુલાકાત થવા જઈ રહી છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે ટૂંક સમયમાં કિમ જોંગ એક મીટિંગ માટે રશિયા જવાના છે. નોંધનીય છે કે 2019 પછી આ પહેલીવાર છે જ્યારે બંને દેશોના શાસકોની મુલાકાત થશે. જો કે, બંને ક્યાં મળશે તેની માહિતી હજુ સામે આવી નથી.
રશિયા અને ઉત્તર કોરિયા વચ્ચે નિકટતા વધી રહી છે
ન્યૂયોર્ક ટાઈમ્સ અનુસાર, કિમ જોંગ ટૂંક સમયમાં રશિયા જઈને પુતિનને મળી શકે છે. તે જ સમયે, વ્હાઇટ હાઉસે એવી સંભાવના પણ વ્યક્ત કરી છે કે રશિયા અને ઉત્તર કોરિયા વચ્ચે હથિયારોને લઈને વાતચીત ચાલી રહી છે. કિમ અને પુતિન ટૂંક સમયમાં મળી શકે છે. આ સંદર્ભમાં, અમેરિકાના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા પરિષદના અધિકારી જોન કિર્બીએ 30 ઓગસ્ટના રોજ કહ્યું હતું કે ઉત્તર કોરિયા અને રશિયા વચ્ચે હથિયારોની લેવડ-દેવડને લઈને વાતચીત વેગ પકડી રહી છે. વાસ્તવમાં, રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન તેમની સેના માટે હથિયારોની સપ્લાય ઈચ્છે છે, જેના માટે તેઓ ઉત્તર કોરિયા સાથે વાતચીત કરી રહ્યા છે. વાસ્તવમાં, પશ્ચિમી રાષ્ટ્રો દ્વારા લાદવામાં આવેલા પ્રતિબંધો પછી, રશિયા અને તેના સૈન્ય સપ્લાયર વેગનર જૂથે શસ્ત્રો માટે ઉત્તર કોરિયાનો કથિત રીતે સંપર્ક કર્યો હતો.
ઉત્તર કોરિયા હથિયારોના બદલામાં ટેક્નોલોજી માંગી શકે છે
આ શસ્ત્રોના વેપાર અને ઉત્તર કોરિયા સાથે વધતા વેપાર સંબંધો યુક્રેનના યુદ્ધભૂમિ પર નોંધપાત્ર અસર કરી શકે છે. ઉત્તર કોરિયા સાથેના શસ્ત્રોના વેપાર અંગેનું મારું સંશોધન દર્શાવે છે કે ઉત્તર કોરિયા શસ્ત્રોના બદલામાં રશિયા પાસેથી ટેક્નોલોજીની માંગ કરી શકે છે. આનાથી ઉત્તર કોરિયાના હથિયાર કાર્યક્રમોને ઘણો ફાયદો થશે અને સંયુક્ત રાષ્ટ્ર દ્વારા લાદવામાં આવેલા પ્રતિબંધોને કારણે થયેલા નુકસાનની ભરપાઈ પણ કરી શકશે. સંયુક્ત રાષ્ટ્ર ઉત્તર કોરિયાના હથિયાર કાર્યક્રમોને મર્યાદિત કરવા માંગે છે, જેના માટે તેણે ઉત્તર કોરિયા પર અનેક પ્રતિબંધો લગાવ્યા છે.
લશ્કરી સંબંધો સુધારવાના પ્રયાસો
તાજેતરના વિકાસ એ સ્પષ્ટ કરે છે કે ઉત્તર કોરિયા અને વેગનર ગ્રૂપના માલિક યેવજેની પ્રિગોઝિનના ઇનકાર છતાં, શસ્ત્રોના વેપાર સંબંધો ઝડપથી તીવ્ર બન્યા છે. જોકે પ્રિગોઝિન તાજેતરમાં મૃત્યુ પામ્યા હતા. અમેરિકાએ સપ્ટેમ્બર 2022માં દાવો કર્યો હતો કે ઉત્તર કોરિયા રશિયાને મોટા પ્રમાણમાં હથિયારો સપ્લાય કરી રહ્યું છે. જાન્યુઆરી 2023 માં, ઉત્તર કોરિયાએ કથિત રીતે વેગનર જૂથને રોકેટ અને મિસાઇલો સપ્લાય કર્યાના બે મહિના પછી, કિર્બીએ ઉત્તર કોરિયા-રશિયન સરહદ પર ઘાતક શસ્ત્રોથી ભરેલી ટ્રેનનો સેટેલાઇટ ફોટો શેર કર્યો.
અમેરિકાએ પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો
માર્ચમાં, યુએસ ટ્રેઝરી ડિપાર્ટમેન્ટે રશિયા માટે બે ડઝન પ્રકારના શસ્ત્રો અને યુદ્ધસામગ્રી ખરીદવા માટે ઉત્તર કોરિયાના અધિકારીઓ સાથે કામ કરતા સ્લોવેકિયન નાગરિક, એશોટ મક્રતચીચેવ પર પ્રતિબંધો લાદ્યા હતા. આ દર્શાવે છે કે બંને દેશો વચ્ચે સંપર્કના ઘણા માર્ગો છે. આ સિવાય જુલાઈમાં અમેરિકાએ ઉત્તર કોરિયાના શસ્ત્રો કારોબારી રિમ યોંગ હ્યોક પર વેગનર ગ્રૂપને હથિયારોની સપ્લાય કરવા બદલ પ્રતિબંધો લગાવ્યા હતા. યુએનના 2019ના અહેવાલમાં, સમાન નામની વ્યક્તિને સીરિયામાં ઉત્તર કોરિયાની શસ્ત્ર કંપની કોમિડના અધિકારી તરીકે વર્ણવવામાં આવી હતી.
હાથમાં ભાઈઓ
રશિયાના સંરક્ષણ પ્રધાન સર્ગેઈ શોઇગુની પ્યોંગયાંગની મુલાકાત, જોકે, બંને દેશો વચ્ચેના મજબૂત સંબંધોના મહત્વને રેખાંકિત કરે છે. સૌથી મહત્વની વાત એ છે કે શોઇગુને શસ્ત્રોનું પ્રદર્શન બતાવવાનું કામ ઉત્તર કોરિયાના નેતા કિમ જોંગ ઉને પોતે કર્યું હતું. આ પ્રદર્શનમાં ઇન્ટરકોન્ટિનેન્ટલ બેલેસ્ટિક મિસાઇલો, લાંબા અંતરની હાઇપરસોનિક મિસાઇલો અને નવી ટેકનોલોજી સાથેના અદ્યતન ડ્રોન તેમજ અન્ય હથિયાર પ્રણાલીઓ દર્શાવવામાં આવી હતી.
પ્યોંગયાંગમાં ટેક્નોલોજીની ભૂખ છે
બદલાતી પરિસ્થિતિમાં યુક્રેન યુદ્ધમાં રશિયાને ફાયદો થશે તેમાં કોઈ શંકા નથી. તે જ સમયે, રશિયા દ્વારા ઉત્તર કોરિયા પાસેથી શસ્ત્રો ખરીદવાથી તેની આર્થિક શક્તિ મજબૂત થશે, જે કિમ જોંગ ઉન શાસન પર લાદવામાં આવેલા સંખ્યાબંધ પ્રતિબંધોને કારણે નબળી પડી છે. તેનાથી ઉત્તર કોરિયાને આવક વધારવામાં પણ મદદ મળશે. આટલું જ નહીં, તે ઉત્તર કોરિયાના આર્મ્સ એક્સપોર્ટ એન્ટરપ્રાઇઝને પણ વેગ આપી શકે છે. ઉત્તર કોરિયાને ખાદ્ય પદાર્થો, તેલ, ખાતર અને અન્ય આવશ્યક ચીજવસ્તુઓની સખત જરૂર છે. ઉપરોક્ત ઉલ્લેખિત સ્લોવેકિયન વ્યક્તિએ કોરિયન અધિકારીઓ સાથે રશિયાને હથિયારોના બદલામાં ઉત્તર કોરિયા માટે કોમર્શિયલ એરક્રાફ્ટ, કાચો માલ અને વિવિધ સામાન ખરીદવા માટે કામ કર્યું હતું.
ઉત્તર કોરિયા વિશે વધુ ચિંતાજનક બાબત એ છે કે તે પરમાણુ અને લાંબા અંતરની મિસાઇલ કાર્યક્રમો સહિત વિવિધ શસ્ત્રો વિકસાવવા માટે લાંબા સમયથી શસ્ત્રોના વેચાણ પર નિર્ભર છે. આને ‘પ્રસાર ધિરાણ’ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. યુએનના પ્રતિબંધોને લાગુ કરવા માટે વિશ્વભરમાં વિવિધ સ્તરે પ્રયાસો કરવામાં આવ્યા છે.